Poświęcenie cerkwi bł. Martyniana

Zdjęcie dla kartki: Poświęcenie cerkwi bł. Martyniana Blur dla zdjęcia do kartki: Poświęcenie cerkwi bł. Martyniana

Fot. Nikolaus von Nathusius/Wikimedia Commons

4 listopada 1906

4 listopada 1906 poświecono cerkiew bł. Martyniana. Świątynia miała służyć żołnierzom z Lejbgwardii Ułańskiego Pułku Jego Wysokości, którzy w pobliżu mieli swoje koszary.

Nową świątynię wybudowano jako zastępstwo dla cerkwi św. Olgi. Tamta cerkiew stała w tej okolicy od 1867 roku, na początku XX wieku została rozebrana. Być może materiały rozbiórkowe posłużyły do budowy nowej cerkwi św. Olgi (zob. załącznik), która również została rozebrana w 1919 roku, gdy już Polska odzyskała niepodległość.

Autorem projektu cerkwi był Leontij Benois. Nowa świątynia nosiła wezwanie bł. Martyniana, którego święto wypadało w dzień 13 lutego (25 lutego wg kalendarza gregoriańskiego), ten dzień z kolei był ważny dla historii pułku. Ułani Jego Wysokości brali udział w bitwie pod Olszynką Grochowską tłumiąc powstanie listopadowe. Patronem kościoła był prawosławny błogosławiony Martynian, XV-wieczny mnich, spowiednik Wasyla II i przełożony Monasteru Troicko-Siergijewskiego koło Moskwy. Jakkolwiek sam bł. Martynian nie był kontrowersyjną postacią, to jednak przypominanie daty bitwy pod Olszynką Grochowską, wręcz celebrowanie jej, nie mogło się spotkać z aprobatą Warszawiaków.

Już po 1920 świątynia przeszła w katolickie ręce jako kościół garnizonowy należący do 1. Pułku Szwoleżerów im. Józefa Piłsudskiego. Wówczas też usunięto z budynku elementy architektoniczne charakterystyczne dla cerkiewnych budowli. Na fotografii z 1928 roku (zob. załącznik) można zobaczyć Józefa Piłsudskiego przed świątynią.

Po 1945 budynek świątynny przyznano Kościołowi Polskokatolickiemu. Kościół został na nowo konsekrowany jako Katedra Świętego Ducha - i takie wezwanie nosi do dzisiaj.

Świątynia usytuowana jest przy ulicy Czerniakowskiej, róg Szwoleżerów. Stoi za murem i szpalerem drzew, przez co z ulicy można ją przeoczyć.

Źródła:
Ryszard Mączewski, Historia cerkwi bł. Martyniana i św. Olgi na terenie koszar ułańskich i huzarskich przy Łazienkach w Warszawie | Fundacja „Warszawa1939.pl”

Mapa

Fotografia:

Katedra polskokatolicka Świętego Ducha w Warszawie, rok 2009 - Fot. Nikolaus von Nathusius/Wikimedia Commons

Materiały dodatkowe